Patent nedir?

Patent nedir ?

Patent, bir buluşun kamu ile paylaşılması karşılığında kamu tarafından o buluş için sınırlı bir süreliğine verilen tekel hakkıdır.

Yani daha açıklayıcı bir dille; buluş sahibinin buluş konusu ürünü belirli bir süre üretme, kullanma, satma veya ithal etme hakkıdır. Bu hakkı gösteren belgeye de “Patent” denir. Buluşu yapılan neredeyse her şey patent koruması kapsamına dahildir. Buluşu yapılan bir ürün ya da sistemin bütün hakları patent sahibine ait olur ve ondan izinsiz kullanılamaz.

Patent, ürün veya buluş sahibine, icat ettiği ürünün satışı, pazarlanması, çoğaltılması, bir benzerinin üretilmesi gibi alanlarda ayrıcalıklar getiren resmi bir belge ve unvandır.

Özellikle buluş sahiplerinin en çok merak ettikleri konuların başında patent nedir konusu gelmektedir. Sizler de eğer patent nedir sorusunun cevabını öğrenmek isterseniz makalemizin devamını okuyunuz.

Makineler, araçlar, aygıtlar, kimyasal bileşikler ve işlemleri ile her türlü üretim yöntemleri, patent korumasının kapsamındadır.

Patent Yasalarının amacı; buluş yapmayı, yenilikleri ve yaratıcı fikri faaliyetleri teşvik etmek için gerekli olan korumayı ve buluşlarla elde edilen teknik çözümlerin sanayide uygulanmasını sağlamaktır. Verilen patentler ve bunların sanayide uygulanması ile teknik, ekonomik ve sosyal ilerlemenin gerçekleşmesi sağlanır. Sanayi alanında gelişmiş ülkelerde verilen patent sayılarının yüksekliği bu düşüncenin doğruluğunu kanıtlamaktadır.

Türkiye’de patent verme yetkisi, Türk Patent Enstitüsü’ne aittir.

Patent verilmeyecek konular ve buluşlar:

Bulduğumuz ürünün veya yöntemin, her ne ise, buluş basamağı içerip içermediğini anlamak için kullandığımız kriter şöyle izah edilebilir:

Her buluş teknik bir probleme çözüm içermektedir. Her buluşçu da böyle bir probleme çözüm öneren kişi olarak karşımıza çıkmaktadır. İşte bu önerilen çözüm, tekniğin bu alanında uzman bir kişiye aşikar bir çözüm ise buluş aşaması içermediği kabul edilir ve patent alamaz. Kullanılan kriter kısaca böyle anlatılabilir.

Aşağıda sayılanlar buluş niteliğinde olmadıkları için bu Kanun Hükmünde Kararname kapsamı dışında kalır

• Keşifler, bilimsel teoriler, matematik metotları
• Zihni, ticari ve oyun faaliyetlerine ilişkin plan, usul ve kurallar
• Edebiyat ve sanat eserleri, bilim eserleri, estetik niteliği olan yaratmalar, bilgisayar yazılımları
• Bilginin derlenmesi, düzenlenmesi, sunulması ve iletilmesi ile ilgili teknik yönü bulunmayan usuller
• İnsan veya hayvan vücuduna uygulanacak cerrahi ve tedavi usulleri ile insan, hayvan vücudu ile ilgili teşhis usulleri

Bu maddenin birinci fıkrasının (e) bendindeki hüküm bu usullerin herhangi birinde kullanılan terkip ve maddeler ile bunların üretim usullerine uygulanmaz.

Bu maddenin birinci fıkrasında sayılanlar için münhasıran koruma talep edilmesi halinde patent verilmez

Aşağıda belirtilen buluşlar patent verilerek korunmaz

• Konusu kamu düzenine veya genel ahlaka aykırı olan buluşlar.
• Bitki veya hayvan türleri veya önemli ölçüde biyolojik esaslara dayanan bitki veya hayvan yetiştirilmesi usulleri

Türkiye’de iki çeşit patent koruması bulunmaktadır. Biri Patent tescili diğeri ise faydalı model tescilidir. Patent tescili ise kendi arasında ikiye ayrılmaktadır.

• İncelemeli Patent (Koruma süresi : 20yıl)
• İncelemesiz Patent (Koruma süresi : 7yıl)
• Faydalı Model (Koruma süresi : 10 yıl

Patent neden alınır?

Umarız patent nedir konusu anlaşılmış ve patentin neden alınması gerektiği de o şekilde anlaşılacaktır. Öncelikle şu unutulmamalıdır. Patent üretme hakkı sağlamaz. Patent ürettirmeme hakkı sağlar. Yani patent sahibi isterse o ürünü yalnızca kendisi üretir. Ya da istediği kişiye / firmaya o ürünü üretme ve ya satma hakkı verir. Patent ya da Faydalı model tescili kanunda (551 Sayılı KHK) aynı haklara sahiptir, ancak uygulamada ya da belge sürecinde bazı farklılıklar bulunmaktadır.

Patent ya da Faydalı Model’in sağladığı faydalar;

• Sektörde tekel olma hakkı
• Alternatif gelirler elde etme (Lisans vererek)
• Patent bir değerdir, prestijdir.
• Patentten doğan haklara tecavüz sayılan fiilerden birinin gerçekleşmesi durumunda patentten doğan hakların kullanılması. (551 Sayılı KHK 10. Kısım Madde 136)

Bir buluşa patent ve ya faydalı model başvurusu yapmamanın oluşturabileceği sıkıntılar;

• Bir buluşa patent başvurusu yapılmadığında ve o buluş satılmaya başlandığında “yenilik” vasfını kaybetme riski ile karşı karşıyadır. Yani bu durum bir gün başvuru yapılmak istendiğinde satışı yapılan ürün için yapılacak başvuruda yeni olmadığı gerekçesi ile patent alınamama riski oluşturacaktır. Dolayısı ile bir buluş için; satışı yapılmadan Patent / Faydalı Model başvurusu yapılmalıdır.
• Buluşun satışı yapıldıktan sonra taklit ürünlere herhangi bir yaptırım yapamama durumu ortaya çıkaracaktır.
• Satışı yapılan buluş için bir başka şahısın Patent ya da Faydalı Model başvurusu yapması durumunda, aksi ispatlanamadıkça o buluş için verilecek hak sahipliğinin bir başkasına geçmesi durumuyla karşılaşmak.

Dolayısı ile Patent ve ya Faydalı Model kriterlerini sağlayan her buluş için öncelikle patent başvurusu yapılması gereklidir.

Umarız sizler de patent nedir sorusunun cevabını makalemiz okuyarak anlamışsınızdır. Eğer ki patent nedir konusu ile ilgili kafanıza takılan her hangi bir konu olursa diğer makalelerimizi okuyabilir ya da hiç çekinmeden sadece soru sormak için bile bizleri 0312 417 41 77 nolu telefon numaramızdan arayabilirsiniz.