Patent nədir?

Patent nədir ?

patent, bir görüşün ictimai ilə paylaşılması qarşılığında ictimai tərəfindən o görüş üçün məhdud bir müddətə verilən təkəl haqqıdır.

Yəni daha açıqlayıcı bir dillə; görüş sahibinin görüş mövzusu məhsulu müəyyən bir müddət çıxarma, istifadə etmə, satma və ya idxal etmə haqqıdır. Bu haqqı göstərən sənədə də "patent"deyilir. Kəşfi edilən qala hər şey patent qoruması əhatəsinə daxildir. Kəşfi edilən bir məhsul ya da sistemin bütün hüquqlar patent sahibinə aid olur və ondan icazəsiz istifadə edilə bilməz.

patent, məhsul və ya görüş sahibinə, icad etdiyi məhsulun satışı, satışa çıxarılması, çoxaldılması, bir bənzərinin çıxarılması kimi sahələrdə imtiyazlar gətirən rəsmi bir sənəd və ünvandır.

Xüsusilə görüş sahiblərinin ən çox maraq etdikləri mövzuların başında patent nədir mövzusu gəlməkdədir. Sizlər də əgər patent nədir sualının cavabını öyrənmək istəsəniz məqaləmizin davamını oxuyun.

maşınlar, vasitələr, cihazlar, kimyəvi birləşmələr və əməliyyatları ilə hər cür istehsal üsulları, patent qorumasının əhatəsindədir.

Patent qanunlarının məqsədi; görüş etməyi, yenilikləri və yaradıcı fikri fəaliyyətləri təşviq etmək üçün lazımlı olan qorumağı və buluşlarla əldə edilən texniki həllərin sənayedə tətbiq olunmasını təmin etməkdir. Verilən patentlər və bunların sənayedə tətbiq olunması ilə texniki, iqtisadi və ictimai tərəqqinin reallaşması təmin edilər. Sənaye sahəsində inkişaf etmiş ölkələrdə verilən patent ədədlərinin yüksəkliyi bu düşüncənin doğruluğunu sübut edir.

Türkiyədə patent vermə səlahiyyəti, Türk Patent İnstitutuna aiddir.

Patent verilməyəcək mövzular və ixtiralar:

Tapdığımız məhsulun və ya üsulun, hər nə isə, görüş rəqəm içerip ehtiva etmədiyini anlamaq üçün istifadə etdiyimiz meyar belə izah edilə bilər:

Hər görüş texniki bir problemə həll ehtiva etməkdədir. Hər kəşfçi da belə bir problemə həll təklif edən adam olaraq qarşımıza çıxmaqdadır. İşdə bu təklif edilən həll, texnikanın bu sahəsində mütəxəssis bir adama aşikar bir həll isə görüş mərhələsi ehtiva etmədiyi qəbul edilir və patent ala bilməz. İstifadə edilən meyar qısaca belə izah edilə.

Aşağıda sayılanlar görüş xüsusiyyətində olmadıqları üçün bu Qanun Hökmünde Fərman əhatəsi xaricində qalar

• kəşflər, elmi nəzəriyyələr, riyaziyyat metodları
• Zehni, kommersiya və oyun fəaliyyətlərinə bağlı plan, üsul və qaydalar
• Ədəbiyyat və sənət əsərləri, elm əsərləri, estetik xüsusiyyəti olan yaratmaları, kompüter proqramları
• məlumatın yığılması, təşkil edilməsi, təqdim edilməsi və çatdırılması ilə əlaqədar texniki istiqaməti olmayan üsullar
• İnsan və ya heyvan bədəninə tətbiq olunacaq cərrahı və müalicə üsulları ilə insan, heyvan bədəni ilə əlaqədar diaqnoz üsulları

Bu maddənin birinci bəndinin (e) bəndində hökm bu üsulların hər hansı birində istifadə tərkib və maddələr ilə bunların istehsal prosedurlarına tətbiq.

Bu maddənin birinci bəndində sayılanlar üçün müstəsna qoruma tələb edilməsi halında patent verilməz

Aşağıda göstərilən ixtira patent verilərək qorunmaz

• Mövzusu ictimai nizamına və ya ictimai əxlaqa zidd olan görüşlər.
• Bitki və ya heyvan növləri və ya əhəmiyyətli dərəcədə bioloji əsaslara söykənən bitki və ya heyvan yetişdirilməsi üsulları

Türkiyədə iki növ patent qoruması var. Biri Patent qeydiyyatı digəri isə faydalı model tescilinin. Patent qeydiyyatı isə öz arasında ikiyə ayrılmaqdadır.

• araşdırmalı Patent (qoruma müddəti : 20il)
• araşdırması Patent (qoruma müddəti : 7il)
• faydalı Model (qoruma müddəti : 10 il

Patent səbəb alınır?

Ümid edirik patent nədir mövzusu aydın olmuş və patentin səbəb alınması lazım olduğu da o şəkildə aydın olacaq. Əvvəlcə bu unudulmamalıdır. patent çıxarma haqqı verməz. patent ürettirmeme haqqı verir. Yəni patent sahibi istəsə o məhsulu yalnız özü istehsal edir. Ya da istədiyi adama / firmaya o məhsulu çıxarma və ya satma haqqı verir. patent ya da Faydalı model qeydiyyatı qanunda (551 saylı KHK) eyni hüquqlara malikdir, ancaq tətbiqdə ya da sənəd müddətində bəzi fərqliliklər var.

Patent ya da Faydalı Model'in təmin etdiyi faydalar;

• Sektorda təkəl olma haqqı
• Alternativ gəlirlər əldə etmə (Lisenziya verərək)
• patent bir dəyərdir, prestijdir.
• Patentten doğan hüquqlara təcavüz sayılan fiilerin birinin reallaşması vəziyyətində patentten doğan hüquqların. (551 saylı KHK 10. Kısım Maddə 136)

Bir görüşə patent və ya faydalı model müraciəti etməməyin meydana gətirə çətinliklər;

• bir görüşə patent müraciəti edilmədiyində və o görüş satılmağa başlandığında "yenilik" xüsusiyyətini itirmə riski ilə qarşı-qarşıyadır. Yəni bu vəziyyət bir gün müraciət edilmək istənildiyində satışı edilən məhsul üçün ediləcək müraciətdə yeni olmadığı səbəbi ilə patent alınamama riski yaradacaq. Dolayısı ilə bir görüş üçün; satışı edilmədən Patent / Faydalı Model müraciəti edilməlidir.
• Görüşün satışı edildikdən sonra təqlid məhsullara hər hansı bir sanksiya edə bilməmənin vəziyyəti ortaya çıxaracaq.
• Satışı edilən görüş üçün bir başqa şahının Patent ya da Faydalı Model müraciəti etməsi vəziyyətində, əks ispatlanamadıkça o görüş üçün veriləcək haqq sahipliğinin bir başqasına keçməsi vəziyyətiylə qarşılaşmaq.

Başqa ilə patent və ya Faydalı Model meyarlarını təmin edən hər görüş üçün, ilk növbədə, patent müraciəti edilməsi tələb olunur.

Ümid edirik ki, siz də patent nədir sualının cavabını makalemiz oxuyaraq anlamısınız. Əgər ki patent nədir mövzusu ilə əlaqədar başınıza ilişən hər hansı bir mövzu olursa digər makalelerimizi oxuya bilər ya da heç çəkinmədən yalnız sual soruşmaq üçün belə bizləri 0312 417 41 77 nömrəli telefon numaramızdan zəng edə bilərsiniz.